تکبر کافران (قرآن)از مصادیق متکبران که در آیات قرآن به آنها اشاره شده، کافران هستند. ۱ - روحیه تکبر کافرانبرخوردارى کافران، از روحيّه تکبّر: ۱. «فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما نَراكَ إِلَّا بَشَراً مِثْلَنا وَ ما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِيَ الرَّأْيِ وَ ما نَرى لَكُمْ عَلَيْنا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ؛اشراف كافر قومش در پاسخ او گفتند: ما تو را جز بشرى همچون خودمان نمى‌بينيم؛ و كسانى را كه از تو پيروى كرده‌اند، جز افراد پست ساده‌لوح، مشاهده نمى‌كنيم؛ و براى شما فضيلتى‌نسبت به خود نمى‌بينيم؛ بلكه گمان مى‌كنيم كه شما دروغگو هستيد.» ۲. «وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا رَجُلَيْنِ جَعَلْنا لِأَحَدِهِما جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنابٍ وَ حَفَفْناهُما بِنَخْلٍ وَ جَعَلْنا بَيْنَهُما زَرْعاً • وَ كانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقالَ لِصاحِبِهِ وَ هُوَ يُحاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنْكَ مالًا وَ أَعَزُّ نَفَراً • وَ ما أَظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً وَ لَئِنْ رُدِدْتُ إِلى رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْراً مِنْها مُنْقَلَباً • قالَ لَهُ صاحِبُهُ وَ هُوَ يُحاوِرُهُ أَ كَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلًا؛ اى پيامبر! براى آنان مثلى بزن: دو مردى، كه براى يكى از آنها دو باغ از انواع انگورها قرار داديم؛ و گرداگرد آن دو باغ را با درختان نخل پوشانديم؛ و در ميان آن دو، كشتزارى پر برکت قرار داديم. و براى او، درآمد فراوانى داشت؛ پس به دوستش- در حالى كه با او گفتگو مى‌كرد- گفت: من از نظر ثروت از تو برتر، و از نظر نفرات نيرومندترم. و باور نمى‌كنم قیامت برپا گردد؛ و اگر به سوى پروردگارم بازگردانده شوم (و قيامتى در كار باشد)، جايگاهى بهتر از اين جا خواهم يافت. دوست باايمان وى- در حالى كه با او گفتگو مى‌كرد- گفت: آيا به كسى كه تو را از خاک، سپس از نطفه آفريد، و پس از آن تو را مرد كاملى قرار داد، كافر شدى؟!» ۳. «وَ ما أَرْسَلْنا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قالَ مُتْرَفُوها إِنَّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ كافِرُونَ • وَ قالُوا نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوالًا وَ أَوْلاداً وَ ما نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ. و ما در هیچ شهر و دیاری پیامبری بیم دهنده نفرستادیم مگر اینکه مترفین آنها (که مست ناز و نعمت بودند) گفتند: ما به آنچه فرستاده شده‌اید کافریم! و گفتند: اموال و اولاد ما (از همه) بیشتر است (و این نشانه علاقه خدا به ماست!)؛ و ما هرگز مجازات نخواهیم شد!» ۴. «بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَ شِقاقٍ؛ولی کافران گرفتار غرور اختلافند!» ۵. «... وَ لكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذابِ عَلَى الْكافِرِينَ • قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ. ... ولی فرمان عذاب الهی بر کافران مسلم شده است. به آنان گفته می‌شود: از درهای جهنم وارد شوید، جاودانه در آن بمانید؛ چه بد جایگاهی است جایگاه متکبّران!» ۶. «قالوا اوَ لَم تَكُ تَأتيكُم رُسُلُكُم بِالبَيّنتِ قالوا بَلى قالوا فَادعوا وما دُعؤُا الكفِرينَ الّا فى ضَلل • انَّ الَّذينَ يُجدِلونَ فى ءايتِ اللَّهِ بِغَيرِ سُلطنٍ اتهُم ان فى صُدورِهِم الّا كِبرٌ ما هُم بِبلِغيهِ فاستَعِذ بِاللَّهِ انَّهُ هُوَ السَّميعُ البَصير؛ آنها می‌گویند: آیا پیامبران شما دلایل روشن برایتان نیاوردند؟! می‌گویند: آری! آنها می‌گویند: پس هر چه می‌خواهید (خدا را) بخوانید؛ ولی دعای کافران (به جایی نمی‌رسد و) جز در ضلالت نیست! کسانی که در آیات خداوند بدون دلیلی که برای آنها آمده باشد ستیزه‌جویی می‌کنند، در سینه هایشان فقط تکبر (و غرور) است، و هرگز به خواسته خود نخواهند رسید، پس به خدا پناه بر که او شنوا و بیناست!» ۷. «مِن دونِ اللَّهِ قالوا ضَلّوا عَنّا بَل لَم نَكُن نَدعوا مِن قَبلُ شيًا كَذلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الكفِرين • ذلِكُم بِما كُنتُم تَفرَحونَ فِى الارضِ بِغَيرِ الحَقّ وبِما كُنتُم تَمرَحون؛ همان معبودهایی را که جز خدا پرستش می‌کردید؟! آنها می‌گویند: همه از نظر ما پنهان و گم شدند؛ بلکه ما اصلا پیش از این چیزی را پرستش نمی‌کردیم! این گونه خداوند کافران را گمراه می‌سازد! این (عذاب) بخاطر آن است که بناحقّ در زمین شادی می‌کردید و از روی غرور و مستی به خوشحالی می‌پرداختید!» ۲ - آثار تکبر کافرانتكبّر و خودبرتربینی كافران مانع پذيرش حقايق قرآن از سوى آنان: «ص وَ الْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ • بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَ شِقاقٍ؛ ص، سوگند به قرآنى كه داراى ذكر است (كه اين كتاب، معجزه الهی است). ولى كافران گرفتار غرور و اختلافند.» ۳ - عناوین مرتبطاستکبار کافران (قرآن). ۴ - پانویس
۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۲۳۹، برگرفته از مقاله «صفات کافران (تکبر)». |